Βιβλιοπαρουσίαση Ουρανόπετρα

«Ουρανόπετρα!» μονολόγησε. «Όπως η Αφροδίτη, που’ πεσε ο σπόρος απ΄τον ουρανό κι εγεννήθηκε στα κύματα. Ωσάν την Κύπρο! Ουρανόπετρα ένι κι ετούτη, που’ πεσε στη Μεσόγειο! Κι ο Γερόλεμος κι εγώ κι ούλοι που ζούμε δαμαί παιθκιά της Ουρανόπετρας είμαστε! Ένι ο θησαυρός μας! Κι όποιος εύρει τζαι τον προσωπικό του θησαυρό είντα άλλο θέλει στη ζωή;».

Διαλέγοντας τον τίτλο «Ουρανόπετρα» ο Γιάννης Καλπούζος για το νέο του βιβλίο που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο αποφάσισε να μας ταξιδέψει στην Κύπρο δύο εποχών, του 1570 και του 1880. Ζωγραφίζοντας στον καμβά της ιστορίας,
η Ουρανόπετρα είναι ένα κοινωνιολογικό κατά βάση όπως προτιμά ο ίδιος να τονίζει, μυθιστόρημα μέσα στο οποίο διάφορα ιστορικά γεγονότα ξεδιπλώνονται με τρόπο αριστουργηματικό, εγκιβωτίζοντας μικρές ιστορίες παράλληλα από την μεγάλη ιστορία του Ελληνικού Έθνους.

Η υπόθεση ξεκινά με ένα μικρό χρονικό, αναφερόμενη στο μεταίχμιο που βρίσκει την Κύπρο να μεταβιβάζεται από τους Ενετούς στους Οθωμανούς, ενώ πενηντατέσσερις μόνο σελίδες αργότερα μεταφερόμαστε τρεις αιώνες μπροστά όπου για ακόμη μια φορά το ιστορικό μεταίχμιο βρίσκει το νησί να περνά από τα χέρια των Οθωμανών στους Άγγλους.

Το «προλογικό» αν μπορούμε να το ονομάσουμε έτσι χρονικό, παρουσιάζει την Κύπρο του 16ου αιώνα και τον πάροικο Γερόλεμο, μέσα από τα λόγια του οποίου θα γνωρίσουμε τις βαρβαρότητες που εξελίσσονταν σε αυτήν την ιστορική φάση εις βάρος των Ελλήνων της Κύπρου καθώς μέσα σε όλα τα δεινά που εκτυλίσσονται ο πρωταγωνιστής ψάχνει να βρει το θησαυρό που κατά την άποψη του βρισκόταν εκεί που πατούσε της γης το ουράνιο τόξο, ενώ το ζωνάρι της Αγίας Ελένης ήταν το κάλεσμα της τύχης του. Βρίσκοντας τον θησαυρό και μην προλαβαίνοντας να τον συλλέξει, μαζεύει ένα μετάλλινο σβόλο τον οποίο θεωρεί φυλαχτό και μετατρέποντάς τον σε τέσσερα μικρά φυλαχτά τα μοιράζει στους γιους του που δεν θα ξαναδεί. Η μικρή αυτή λεπτομέρεια στην αρχή του βιβλίου, καθορίζει ολόκληρη την πλοκή τρεις αιώνες αργότερα, όπου στην Κύπρο του 19ου αιώνα, και στο Μεγάλο χρονικό,  η ζωή του Αδάμου περιτριγυρίζεται γύρω από αυτό το φυλαχτό.

Στο δεύτερο μέρος που είναι και το μεγαλύτερο του βιβλίου, ο αναγνώστης θα ταξιδέψει μέσα στα στενά των Λευκάρων και της Λάρνακας, αντικρίζοντας μέσα από την πένα του Καλπούζου εκκλησίες, καφενέδες, πλατείες και χαμάμ, αρχοντόσπιτα και καλύβες, ζωγραφίζοντας με αυτόν τον τρόπο και με κάθε δυνατή λεπτομέρεια το κυπριακό τοπίο της εποχής. Ήθη και έθιμα, συνήθειες και τρόποι ζωής κάνουν δυνατή την παρουσία τους μέσα από τα προσωπικά βιώματα του πρωταγωνιστή, καθώς ο ίδιος, παιδί της φτώχειας, θα ανακατευτεί με όλο τον κόσμο του νησιού∙ από γνωστούς πεσβάντηδες και παλικαράδες, μαυροπινακωμένους, καθώς και εμβληματικές ποιητικές μορφές όπως αυτή του Βασίλη Μιχαηλίδη με τον οποίο ο πρωταγωνιστής θα συζητήσει για θέματα βαθιά που απασχολούν τον εσωτερικό κόσμο του καθενός∙ θα ζήσει απαγορευμένους έρωτες με πλούσιες κυρίες καθώς και πιο ταπεινές σχέσεις. Ίντριγκες, μυστικά και προκλήσεις δεν θα σταθούν εμπόδιο στα σχέδια και στα όνειρά του, ούτε στις σχέσεις του με τους δικούς του ανθρώπους. Σχέσεις οικογενειακές και φιλικές οι οποίες θα δοκιμαστούν όχι λίγες φορές, αφού η φτώχεια από τη μία και ο πόλεμος από την άλλη θα φέρουν στην επιφάνεια συμπεριφορές και σκέψεις, που μόνο όταν φτάσει στα άκρα ο άνθρωπος φανερώνει. Ο Αδάμος μας μεταφέρει και στην μητροπολιτική Ελλάδα, στον Ατυχή Πόλεμο του 1897 καθώς και στους Βαλκανικούς πολέμους του 1913, παρουσιάζοντας τις πιο ενδόμυχες σκέψεις κι ανησυχίες του για θέματα πιο περίπλοκα, όπως πατρίδα, πόλεμος και ειρήνη.  Έννοιες όπως παράνομο δίκιο και νόμιμο άδικο, αλαζονεία κι αξιοπρέπεια θα τον φέρουν αντιμέτωπο με τον εαυτό του, πραγματοποιώντας έτσι ένα ταξίδι αυτογνωσίας στο οποίο ο αναγνώστης θα παρασυρθεί μαζί του.

Αναμφίβολα μπορούμε να πούμε πως η Ουρανόπετρα, είναι το βιβλίο που θα ευχαριστήσει τον κάθε αναγνώστη, καθώς το μεγάλο αναγνωστικό κοινό του κοινωνικού-ιστορικού μυθιστορήματος θα βρει μια πολύ καλή και λεπτομερής μελέτη αλλά και όποιος δεν προτιμά αυτού του είδος τη λογοτεχνία θα μαγευτεί από την εικόνα που φωτογραφίζει ο Καλπούζος, περιγράφοντας την «Ουρανόπετρα» της Μεσογείου. Χρησιμοποιώντας τη διάλεκτο της εποχής μέσα από τους διαλόγους και τα τσιατιστά ο αναγνώστης θα έρθει πιο κοντά στους χαρακτήρες του βιβλίου ανακαλύπτοντας πως οι κυπριακοί ιδιωματισμοί, δίνουν έναν ρομαντισμό που καμιά καθαρεύουσα δεν μπορεί να αντικαταστήσει.

Εν κατακλείδι εμείς ως «Ένωσις» θα θέλαμε να τονίσουμε, πως ο συγγραφέας έχοντας το θάρρος της γνώμης του και γνωρίζοντας άπταιστα τα ιστορικά τεκταινόμενα, δεν υποκύπτει στους «πολιτικακορεκτισμούς» της δικής μας εποχής, περιγράφοντας τα πράγματα όπως ακριβώς έχουν κι όχι όπως θα «έπρεπε». Παρουσιάζει την κυπριακή πραγματικότητα του 19ου αιώνα, που μαστίζεται από του κάθε είδους κατακτητές, μέσα από την αιώνια τακτική της Αγγλίας, διαίρει και βασίλευε. Κάνει ξεκάθαρη τη διαφορά της πατριδοκαπηλίας από τον πατριωτισμό καθώς επίσης παρουσιάζει με άκρα παραστατικότητα τον προαιώνιο πόθο των Ελλήνων της Κύπρου για Ένωση με την Μητέρα Ελλάδα.

Προτείνουμε ανεπιφύλακτα την Ουρανόπετρα λοιπόν, ένα βιβλίο-οδοιπορικό πολλαπλών αναγνώσεων, που θα σας μαγέψει με τον λυρισμό του σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας του καθενός, ανακαλύπτοντας μαζί με τον Αδάμο, πως όπου πατούμε είναι δικός μας δρόμος.
                                                                                                                                     Κουλαφέτη Ιλιάνα