Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2014

Βιβλιοπαρουσίαση - Ρόζα



(Από την εφημερίδα Ένωσις Ιανουαρίου που κυκλοφορεί).
 

Υπήρξα, υπάρχω και θα υπάρχω. Το έγραψε μια μέρα πριν την πιάσουν. Όχι για τον εαυτό της, για την επανάσταση.
Στα τέλη του 1919 το Βερολίνο  όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού. Η γερμανική πόλη, έχει χάσει «την αέναη κίνησή της προς τα εμπρός, την πίστη της στην υπόσχεση για ένα καλύτερο αύριο» (σ. 550). Το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και η αποτυχημένη απόπειρα μετακένωσης της ρωσικής Οκτωβριανής επανάστασης στη Γερμανία, βρίσκουν τους Σπαρτακιστές να ηγούνται από την Ρόζα Λούξεμπουργκ και τον Καρλ Λίμπκνεχτ σε μια χώρα που αίσθηση της ανομίας και της ανασφάλειας πλανόνται καθαρά στην ατμόσφαιρα .

Σε αυτό το σκηνικό ο Τζόναθαν Ραμπ στήνει τη δική του ιστορία∙ η 15η Ιανουαρίου 1919 είναι η ημερομηνία που η ιστορία κατέγραψε το θάνατο της Κόκκινης Ρόζας. Με πρωταγωνιστή της τριλογίας του συγγραφέα, τον Νικολάι Χόφνερ,έναν εξαιρετικό στη δουλειά του αστυνόμο της Κριμιναλπολιτσάι, αποτυχημένο κι αυτοκαταστροφικό στη ζωή του σύζυγο και πατέρα, η υπόθεση ενός μανιακού που δολοφονεί γυναίκες, είναι κάτι περισσότερο από εγκληματική και περιπλέκει σε αυτήν την Πόλπο ( πολιτική αστυνομία). Ο Χόφνερ και ο νεαρός και φιλόδοξος συνεργάτης του Φίχτε, έρχονται αντιμέτωποι με κάτι περισσότερο από έναν τρελό που χαράζει στις πλάτες των γυναικών «περίτεχνα σχήματα δαντέλας». Ο Νίκι, όπως χαιδευτικά τον αποκαλεί η γυναίκα του, δεν αρκείται στο να ξεσκεπάσει τον μανιακό δολοφόνο. Καθώς αντιλαμβάνεται την εμμονή της Πόλπο να ανακατευτεί στην υπόθεσή του, αντιμετωπίζει πολλά περισσότερα και πολύ πιο «μανιακά» από το δολοφόνο της υπόθεσης, όπως θα αποδείξει η νεότερη ιστορία της Ευρώπης∙ από τα Φράικορπς ως τις ομάδες ρατσιστών, αντισημιτών και εθνικιστών –τα οποία θα αποτελέσουν το έναυσμα του ναζισμού-, θα αποτελέσουν σημαντικά εμπόδια για την έρευνα του επίμονου κριμινάλ-κομισάρ. Ο τελευταίος θα έρθει πιο κοντά στη Ρόζα, θα τη συμπαθήσει και θα τη θαυμάσει, μέσα από τα γράμματά της, τον τρόπο ζωής της και την αφοσίωσή της στον αγώνα. Η κρυφή πρωταγωνίστρια Ρόζα, η εμβληματική αυτή μορφή για κάθε μαρξιστή που σέβεται τον εαυτό του, παίρνει σάρκα και οστά και «ζει» μόνο μέσα από την έρευνα του Νικολάι και τις αφηγήσεις που του προσφέρουν, πρόσωπα από τη ζωή της.
Αν και το βιβλίο συγκαταλέγεται σε ένα από τα καλύτερα νουαρ μυθηστορήματα, θα ήταν παράλειψη εκ μέρους μας να μην τονίσουμε πως πρόκειται για ένα εξαίρετα γραμμένο ιστορικό λογοτέχνημα. Σωρεία πραγματικών προσώπων όπως αυτό του Άλμπερτ Άινσταιν, Κάτε Κόλβιτς, Άντον Ντρέξλερ, Ντίτριχ Έκαρτ, καθώς επίσης και πλήθος ιστορικών πληροφοριών, όπως την ύπαρξη της «μυστικής» Εταιρείας Θούλης, αποτελούν ελκυστικό υλικό για τους λάτρεις της Ιστορίας.
Ο Ράμπ, ως τέκνο του Μεσοπολέμου, φανερά επηρρεασμένος από τα βιώματα που διαμορφώνουν το γενικότερο κλίμα της εποχής, αποτυπώνει όλα όσα ένας συγγραφέας της εποχής του έχει ζήσει και η πένα του δημιουργεί ένα άψογο μυθηστόρημα – κάθε σκηνή του βιβλίου θυμίζει εξπρεσιονιστικό κινηματογράφο. Περιγράφοντας με τέχνη το «ψυχρό» Βερολίνο, το πιο «θερμό» Μόναχο και μεταφέροντας την υπόθεση μέχρι τη Μπρυζ και αλλού, μας δίνει ένας πλήρες σκηνικό για την Γηραία Ήπειρο της εποχής. Οι χαρακτηρές του, Γερμανοί, Εβραίοι και Ρώσοι, ανακυκλώνουν στερεότυπα και προκαταλήψεις, κάνοντας ακόμα πιο ξεκάθαρους τους λόγους  της ναζιστικής «επιτυχίας».
Σε όποια λογοτεχνική κατηγορία κι αν συγκαταλέξουμε τη «Ρόζα» του Τζόναθαν Ραμπ (ιστορικό μυθιστόρημα, αστυνομικό θρίλερ, ψυχολογικό δράμα)  στο τέλος είναι απλά μια καλή ιστορία με ενδιαφέροντες χαρακτήρες και ένα μοναδικό περιβάλλον. Και στο τέλος αυτό είναι συχνά το μόνο που έχει σημασία.

Κουλαφέτη Ιλιάνα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου