Βιβλιοκριτική: Γιατί σκότωσα την καλύτερη μου φίλη.

Ίσως ένα από τα καλύτερα μυθηστορήματα που έχω διαβάσει μέχρι τώρα. Η Αμάντα Μιχαλοπούλου, γράφει μέσα από τις παιδικές τις αναμνήσεις, ξετυλίγει με φανταστικό τρόπο την Ελλάδα της μεταπολίτευσης και την σχέση δύο κοριτσιών, μεταξύ τους καθώς και με τον υπόλοιπο κόσμο που περιτρυγιρίζει τη φιλία τους από τα παιδικά τους χρόνια εώς και την ενηλικίωσή τους.

Υπόθεση:

Η Μαρία Παπαμαύρου έρχεται στην Αθήνα από την Αφρική και εγκαθίσταται με την μητέρα της στη γνωστή Γαλάζια Πολυκατοικία στην πλατεία Εξαρχείων. Η ζωή της περιγράφεται ως ανιαρή, θέλει να γυρίσει πίσω στην Ικέτζα και στην νταντά της την Γκουεντόλιν, από την οποία έντονα θυμάται τις παροιμίες που της έλεγε για τη ζωή. Η καθημερινότητά της όμως αλλάζει άρδην, όταν συναντά στο σχολείο την Άννα Χορν. Ένα κοριτσάκι που κάνει κατευθείαν εντύπωση όπου έχει έρθει με τη μητέρα της από τη Γαλλία και εμπνέει σε όλους την Επανάσταση και τον Αγώνα για δικαιοσύνη. Η Μαρία γοητεύεται κατευθείαν από την Άννα, εξάλλου είναι από τη φύση της αυτόνομη με μια αντιστασιακή συμπεριφορά και κατευθείαν γίνονται φίλες. Ανά ένα κεφάλαιο το παρόν γίνεται παρελθόν, καταφέρνοντας η συγγραφέας να ταξιδέψεις μαζί τους στην κοινή ζωή τους από την τετάρτη δημοτικού έως και τα 35 τους όπου οι δύο φίλες ξανασυνάντιονται.  Η συνάντησή τους είναι κομβική και η ιστορία ξεκινάει από το τέλος.

Οι χαρακτήρες:

Η Μαρία είναι φύσει ακτιβίστρια, αυτόνομη, ευαίσθητη αλλά και ταυτόχρονα πιο δυνατή από ότι η Άννα κι ας μην το δείχνει. Στο βιβλίο παρουσιάζεται ένα κοριτσάκι που στην αρχή έχει ανάγκη από πρότυπα, μεγάλες ιδέες και οράματα όμως σιγά σιγά ανακαλύπτουμε ένα χαρακτήρα πιο εσωστρεφή, πιο ιδιαίτερο και πιο δυναμικό. Που ανακαλύπτει πως η επανάσταση μπορεί να είναι για τον καθένα ή συνολική ή ατομική. Εξάλλου όπως λέει η ίδια « δεν έρχονται όλοι στον κόσμο για να προσφέρουν τα ίδια».

Η Άννα αποδεικνύει από την πρώτη σελίδα της εμφάνισής της, το τεράστιο «Εγώ» που επικρατεί στους ανθρώπους, τον απόλυτο «δυναμισμό» την προσωποποίηση του Ισχυρογνώμων. Είναι ένα άτομο που έχει σαφές επιρροές από τους γονείς της οι οποίοι έζησαν το Μάη του ’68 και σου δίνει την εντύπωση πως στο σπίτι της ακούγονται μόνο λέξεις όπως Επανάσταση, αγώνας, δικαιοσύνη, ισότητα. Όσο εκτυλίσσεται η ιστορία όμως ανακαλύπτουμε μια Άννα που τρέμει τους σεισμούς, που είναι παθολογικά δεμένη με την Μαρία, που μόνη της δημιουργεί κανόνες και νόμους για να μπορεί να ελέγχει καταστάσεις αλλά δεν έχει καμία δύναμη εσωτερική να τους τηρήσει όταν αφορά τον εαυτό της.

Μηνύματα:

Το μυθιστόρημα  όσο απλό κι αν φαίνεται από την περιγραφή που δίνω είναι περισσότερο βαθύ από όσο θα καταλάβαινε κανείς από την περίληψη και περισσότερο σοβαρό από όσο θα φανταζόταν. Με υπερβολικές αναφορές σε κινήματα, σε ιδεολογίες, σε επαναστάτες και με διάφορα ιστορικά τεκμήρια για την Ελλάδα της μεταπολίτευσης, του ΠΑΣΟΚ, του εκμοντερνισμού από ένα σημείο και εξής, παρουσιάζει πως είναι πραγματικά οι ανθρώπινες σχέσεις ανάμεσα σε φίλες, σε γκόμενους, σε μητέρα και παιδί, πόσο πολύ διαφέρουν οι άνθρωποι, αυτοί που βολεύονται αυτοί που έχουν όραμα, πως είναι ένας άνθρωπος να ζει στη σκιά κάποιου άλλου και πως πραγματικά αποφασίζει να επαναστατήσει βρίσκοντας ξαφνικά την χαμένη αυτοπεποίθηση.

Το τέλος είναι περισσότερο τραγικό και όχι αναμενόμενο από όσο θα μπορούσε να δηλώσει ο τίτλος του βιβλίου.

Είναι πραγματικά ένα βιβλίο που ξεχωρίζει για τον τρόπο γραφής, τις σκέψεις της συγγραφέως και το κυριότερο μήνυμα που δίνει από όλα: Το ότι ο άνθρωπος δεν αλλάζει ποτέ ή όπως λέει και η Γκουεντόλιν με τις παροιμίες της «το πουλί δεν αλλάζει πούπουλα το χειμώνα».

Αν θεωρείτε τον εαυτό σας ρομαντικό(όχι απαραίτητα με την ερωτική έννοια) τότε είναι το κατάλληλο βιβλίο, αν πάλι όχι δεν χάνετε τίποτα απολύτως με το να διαβάσετε. Ίσως εκείνες τις 30 ώρες που θα του αφιερώσετε να νιώσετε όλες τις κρυφές επιθυμίες σας και τους φόβους σας και τα οράματά σας χωρίς με την απόλυτη σιγουριά ότι είναι μεταξύ εσάς και του βιβλίου.

Καλή ανάγνωση.

Κουλαφέτη Ιλιάνα